Bàn thờ gia tiên là trái tim tâm linh của mỗi ngôi nhà Việt. Việc lựa chọn và bài trí đồ thờ cúng sao cho phù hợp với không gian, đặc biệt là kích thước bàn thờ, luôn là nỗi băn khoăn của nhiều gia chủ. Bàn thờ kích thước vừa là lựa chọn phổ biến trong nhiều gia đình Việt nhờ sự cân bằng giữa không gian và tính trang trọng. Bài viết này sẽ gợi ý 13 món đồ thờ cúng cần thiết và cách lựa chọn phù hợp cho bàn thờ kích thước vừa.
Mục lục
- 1. Thế nào là bàn thờ kích thước vừa?
- 2. 13 món đồ thờ cúng gợi ý cho bàn thờ kích thước vừa
- 2.1. Bát hương (01 hoặc 03 chiếc)
- 2.2. Đỉnh thờ (Lư hương) (01 chiếc)
- 2.3. Đôi Hạc thờ (01 đôi)
- 2.4. Đôi chân nến (01 đôi)
- 2.5. Lọ hoa / Lục bình (01 hoặc 02 chiếc)
- 2.6. Mâm bồng / Đĩa quả (01 hoặc 03 chiếc)
- 2.7. Kỷ chén thờ (Bộ 03 hoặc 05 chén)
- 2.8. Ống hương (01 hoặc 02 chiếc)
- 2.9. Chóe thờ (Bộ 03 chóe nhỏ/vừa)
- 2.10. Nậm rượu (01 chiếc)
- 2.11. Cốc nước cúng (01 chiếc)
- 2.12. Bộ ấm chén thờ nhỏ (01 bộ)
- 2.13. Đĩa trầu cau / Đĩa đặt lễ nhỏ (01 chiếc)
- 3. Nguyên tắc bài trí đồ thờ cúng trên bàn thờ vừa
- 4. Lựa chọn chất liệu và kiểu dáng
- 5. Lưu ý thêm khi sắm đồ thờ cúng cho bàn thờ vừa
1. Thế nào là bàn thờ kích thước vừa?
Trước hết, hãy cùng xác định rõ hơn về “bàn thờ kích thước vừa”:
Đặc điểm: Đây thường là các mẫu bàn thờ đứng hoặc tủ thờ có kích thước thông dụng, không quá nhỏ cũng không quá lớn.
Kích thước chiều ngang phổ biến: Dao động trong khoảng từ 81cm đến 127cm. Các số đo đẹp theo Thước Lỗ Ban thường được lựa chọn bao gồm: 81cm (cung Đăng Khoa, Tài Vượng), 89cm (cung Thêm Phúc, Vượng Tài), 107cm (cung Quý Tử, Thêm Đinh), 127cm (cung Tiến Bảo, Đăng Khoa).
Ưu điểm: Kích thước này cung cấp đủ không gian để bài trí một bộ đồ thờ cúng tương đối hoàn chỉnh, bao gồm cả bộ tam sự hoặc ngũ sự cỡ vừa, mà vẫn đảm bảo sự cân đối, dễ dàng thao tác khi cúng lễ.
Phù hợp: Với đại đa số không gian sống của các gia đình Việt hiện nay.



2. 13 món đồ thờ cúng gợi ý cho bàn thờ kích thước vừa
Với không gian vừa phải, bạn có thể lựa chọn một bộ đồ thờ cúng đầy đủ hơn so với bàn thờ nhỏ. Dưới đây là 13 món đồ gợi ý, đảm bảo tính trang nghiêm và các công năng thờ cúng cơ bản đến nâng cao:
2.1. Bát hương (01 hoặc 03 chiếc)
- Vai trò: Trung tâm tâm linh quan trọng nhất.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa:
- Số lượng: Có thể dùng 01 bát hương (thờ chung) hoặc phổ biến hơn là 03 bát hương (thờ Thần linh ở giữa, Gia tiên bên phải, Bà Cô Ông Mãnh bên trái – nhìn từ ngoài vào).
- Kích thước: Đường kính phù hợp khoảng 16cm, 18cm, 20cm. Nếu dùng 3 bát, bát giữa nên lớn hơn một chút (ví dụ: giữa 20cm, hai bên 18cm).
- Bài trí: Luôn đặt ở vị trí trung tâm, lùi vào trong so với mép bàn thờ. Nếu dùng 3 bát, sắp xếp theo hình tam giác hoặc hàng ngang cân đối.

2.2. Đỉnh thờ (Lư hương) (01 chiếc)
- Vai trò: Dùng để đốt trầm hương, tạo mùi thơm thanh khiết, làm ấm không gian thờ cúng. Là vật phẩm trung tâm của bộ Tam sự/Ngũ sự.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Kích thước bàn thờ vừa rất phù hợp để đặt đỉnh thờ. Nên chọn đỉnh có chiều cao cân đối với bát hương và tổng thể bàn thờ (ví dụ: cao 40-50cm).
- Bài trí: Đặt ở chính giữa, phía sau bát hương(s).

2.3. Đôi Hạc thờ (01 đôi)
- Vai trò: Biểu tượng của sự trường thọ, thanh cao, trí tuệ. Thường đi cùng đỉnh thờ trong bộ Ngũ sự.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn đôi hạc có chiều cao tương xứng với đỉnh thờ và chân nến. Kiểu dáng hạc đứng trên lưng rùa là phổ biến và ý nghĩa.
- Bài trí: Đặt đối xứng hai bên đỉnh thờ, đầu hạc hướng vào đỉnh thờ.
2.4. Đôi chân nến (01 đôi)
- Vai trò: Cung cấp ánh sáng, cân bằng âm dương. Là một phần của bộ Tam sự/Ngũ sự.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn đôi chân nến có chiều cao phù hợp với đỉnh thờ và hạc thờ. Có thể chọn loại dùng nến cây hoặc loại có đĩa để đặt nến cốc/đèn dầu.
- Bài trí: Đặt đối xứng hai bên đôi hạc thờ (ở phía ngoài cùng của bộ ngũ sự) hoặc đặt hai bên đỉnh thờ (nếu dùng bộ tam sự không có hạc).
(Lưu ý: Đỉnh thờ, Đôi Hạc, Đôi Chân nến tạo thành Bộ Ngũ Sự – lựa chọn rất phổ biến và phù hợp cho bàn thờ kích thước vừa)

2.5. Lọ hoa / Lục bình (01 hoặc 02 chiếc)
- Vai trò: Cắm hoa tươi dâng cúng, mang lại sinh khí và vẻ đẹp trang nhã cho bàn thờ.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa:
- Số lượng: Có thể dùng 01 hoặc 02 lọ. Dùng 02 lọ đặt đối xứng sẽ tạo sự cân đối hơn.
- Kích thước: Chọn lọ có chiều cao và kích thước vừa phải, khoảng 25-35cm, tùy chiều cao tổng thể bàn thờ.
- Bài trí: Đặt đối xứng ở hai bên ngoài cùng hoặc hai bên mâm bồng. Theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”.

2.6. Mâm bồng / Đĩa quả (01 hoặc 03 chiếc)
- Vai trò: Bày hoa quả, bánh kẹo dâng cúng.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa:
- Số lượng: Có thể dùng 01 mâm lớn đặt chính giữa phía trước, hoặc 03 mâm (1 mâm lớn giữa, 2 mâm nhỏ hai bên).
- Kích thước: Đường kính mâm khoảng 25cm, 30cm, 35cm.
- Bài trí: Đặt ở phía trước bát hương, chính giữa hoặc đối xứng hai bên.
2.7. Kỷ chén thờ (Bộ 03 hoặc 05 chén)
- Vai trò: Đựng nước sạch, rượu hoặc trà khi cúng.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Bộ 03 hoặc 05 chén đều phù hợp. Bộ 5 chén thường dùng cho bàn thờ kích thước lớn hơn một chút trong khoảng này (ví dụ: 127cm).
- Bài trí: Đặt ở phía trước, ngay sau mâm bồng hoặc trước bát hương.

2.8. Ống hương (01 hoặc 02 chiếc)
- Vai trò: Đựng hương (nhang) chưa dùng, giữ bàn thờ gọn gàng.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Có thể dùng 01 hoặc 02 ống đặt đối xứng hai bên góc ngoài của bàn thờ. Kích thước vừa phải.
- Bài trí: Đặt ở hai góc ngoài cùng phía trước của bàn thờ.

2.9. Chóe thờ (Bộ 03 chóe nhỏ/vừa)
- Vai trò: Dùng để đựng muối – gạo – nước, tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy, nguồn sống thiết yếu và sự thanh tịnh. Đây là vật phẩm thường được bổ sung trên bàn thờ kích thước vừa và lớn.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn bộ 3 chóe có kích thước nhỏ hoặc vừa, kiểu dáng và chất liệu đồng bộ với các đồ thờ cúng khác.
- Bài trí: Thường đặt ở phía trước, hai bên kỷ chén thờ hoặc gần mâm bồng.

2.10. Nậm rượu (01 chiếc)
- Vai trò: Đựng rượu cúng.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn nậm rượu kích thước vừa phải, kiểu dáng trang nhã.
- Bài trí: Đặt gần kỷ chén thờ hoặc ở một góc bàn thờ.

2.11. Cốc nước cúng (01 chiếc)
- Vai trò: Đựng nước sạch tinh khiết dâng cúng hàng ngày.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn cốc có kích thước vừa, chất liệu gốm sứ hoặc thủy tinh.
- Bài trí: Đặt bên cạnh bát hương hoặc phía trước kỷ chén thờ.
2.12. Bộ ấm chén thờ nhỏ (01 bộ)
- Vai trò: Dùng để pha trà và dâng trà cúng, thể hiện sự chu đáo và lòng hiếu khách đối với tổ tiên, thần linh. Sang trọng và đầy đủ hơn so với chỉ dùng kỷ chén.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn bộ ấm chén có kích thước nhỏ gọn, phù hợp với không gian, thường gồm 1 ấm và 3-5 chén nhỏ cùng khay.
- Bài trí: Đặt ở vị trí trang trọng phía trước bàn thờ, thường lệch về một bên so với kỷ chén thờ.
2.13. Đĩa trầu cau / Đĩa đặt lễ nhỏ (01 chiếc)
- Vai trò: Đặt trầu cau têm sẵn, tiền vàng mã hoặc các lễ vật nhỏ khác.
- Lựa chọn cho bàn thờ vừa: Chọn đĩa có kích thước vừa phải, phù hợp để đặt các lễ vật nhỏ.
- Bài trí: Đặt ở khu vực phía trước bàn thờ.
3. Nguyên tắc bài trí đồ thờ cúng trên bàn thờ vừa
Ưu tiên sự cân đối, đối xứng: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất, đặc biệt khi bài trí bộ Tam sự/Ngũ sự, lọ hoa, ống hương… Sự cân đối tạo nên vẻ đẹp hài hòa và sự ổn định về mặt phong thủy.
Đảm bảo thứ bậc: Vật phẩm chính như Bát hương, Đỉnh thờ luôn ở vị trí trung tâm, cao và lùi về phía sau. Các vật phẩm khác sắp xếp xung quanh theo thứ tự và vị trí phù hợp.
Giữ khoảng cách hợp lý: Không đặt các vật phẩm quá sát nhau gây rối mắt, khó vệ sinh và thao tác. Cũng không đặt quá xa nhau làm mất đi sự liên kết. Chừa khoảng trống phía trước để bày lễ.
Không che khuất: Đảm bảo các vật phẩm không che lấp lẫn nhau, đặc biệt là không che khuất Bát hương.
4. Lựa chọn chất liệu và kiểu dáng
Chất liệu: Bàn thờ kích thước vừa phù hợp với nhiều loại chất liệu như đồng (vàng, đỏ, giả cổ…), gốm sứ Bát Tràng (men lam, men rạn, men màu…). Nên chọn chất liệu có chất lượng tốt, bền đẹp.
Đồng bộ: Ưu tiên chọn các món đồ thờ cúng trong cùng một bộ sưu tập hoặc có cùng chất liệu, màu sắc, hoa văn để tạo sự thống nhất, hài hòa và sang trọng.
Kiểu dáng: Lựa chọn kiểu dáng (truyền thống, hiện đại, đơn giản, cầu kỳ) phù hợp với phong cách nội thất chung của ngôi nhà và không gian thờ cúng.
5. Lưu ý thêm khi sắm đồ thờ cúng cho bàn thờ vừa
Luôn đo đạc trước khi mua: Đo chiều ngang, chiều sâu, chiều cao khoảng không phía trên bàn thờ để chọn kích thước đồ thờ cúng (đặc biệt là chiều cao đỉnh thờ, lọ hoa) cho phù hợp.
Không bày quá nhiều: Dù có không gian hơn bàn thờ nhỏ, cũng không nên bày quá nhiều vật phẩm không cần thiết. Sự thanh tịnh, trang nghiêm quan trọng hơn số lượng.
Ưu tiên chất lượng: Đầu tư vào một bộ đồ thờ cúng chất lượng tốt sẽ sử dụng được lâu dài và thể hiện sự trân trọng.
Bàn thờ kích thước vừa mang đến sự lựa chọn lý tưởng cho nhiều gia đình, cho phép bài trí một bộ đồ thờ cúng tương đối đầy đủ và trang trọng mà vẫn đảm bảo sự hài hòa, cân đối. Với 13 món đồ thờ cúng gợi ý như Bát hương, Bộ Ngũ sự, Lọ hoa, Mâm bồng, Kỷ chén, Chóe thờ… cùng các vật phẩm khác, bạn có thể tạo nên một không gian thờ tự ấm cúng, chuẩn mực. Điều quan trọng là hãy lựa chọn kích thước, chất liệu, kiểu dáng phù hợp với bàn thờ và không gian chung, đồng thời tuân thủ các nguyên tắc bài trí cơ bản. Hơn hết, hãy luôn giữ gìn bàn thờ sạch sẽ, trang nghiêm và thực hiện việc thờ cúng bằng tất cả tấm lòng thành kính, bởi đó mới chính là giá trị cốt lõi của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên tốt đẹp của dân tộc ta.