Trong không gian sống của người Việt, đặc biệt là tại các gia đình ở Hà Nội và miền Bắc, bộ tranh Tứ Quý đã trở thành một vật phẩm trang trí quen thuộc,. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn tranh tứ quý treo thế nào là đúng để vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, vừa phát huy tối đa giá trị phong thủy. Bài viết này sẽ là một cẩm nang toàn diện, giúp bạn giải mã câu hỏi “tranh tứ quý là gì?” và hướng dẫn chi tiết cách treo tranh đúng chuẩn nhất để mang lại may mắn, tài lộc và sự bình an.
Mục lục
I. Giải mã vẻ đẹp và ý nghĩa của tranh tứ quý
Trước khi tìm hiểu cách treo, chúng ta cần hiểu rõ bản chất và giá trị cốt lõi mà bộ tranh này đại diện.
Tranh tứ quý là gì?
Tranh Tứ Quý là một bộ gồm bốn bức tranh, mỗi bức tượng trưng cho một mùa trong năm: Xuân – Hạ – Thu – Đông. Sự tuần hoàn của bốn mùa tượng trưng cho sự vận động không ngừng của tự nhiên, của đất trời và cũng là biểu tượng cho sự hy vọng, luân chuyển của cuộc sống.
Vượt ra ngoài ý nghĩa về bốn mùa, bộ tranh này còn bắt nguồn từ khái niệm “Tứ Quý” hay “Tứ quân tử” trong văn hóa phương Đông, dùng để chỉ bốn loài cây, hoa mang những phẩm chất cao đẹp, tượng trưng cho khí chất của người quân tử theo quan niệm Nho giáo.
Các bộ tứ quý phổ biến
Bộ Tứ Quý kinh điển và phổ biến nhất trong văn hóa Việt Nam là Tùng – Cúc – Trúc – Mai. Mỗi loài cây, hoa này không chỉ đại diện cho một mùa mà còn mang một biểu tượng riêng:
- Mai (Hoa Mai/Đào): Tượng trưng cho Mùa Xuân. Cây mai với sức sống mãnh liệt, vươn mình đơm hoa trong giá rét của cuối đông, báo hiệu một mùa xuân mới tràn đầy hy vọng, sự khởi đầu may mắn và khí phách kiên cường. Vẻ đẹp thanh tao của hoa mai còn là biểu tượng của sự tinh khôi, thuần khiết.
- Trúc (Cây Trúc): Tượng trưng cho Mùa Hạ. Trúc có thân thẳng, dù trong bão giông vẫn không bị quật ngã, ruột rỗng tượng trưng cho tâm hồn khoáng đạt, không vướng bận. Cây trúc là biểu tượng của người quân tử với khí chất hiên ngang, chính trực, ý chí kiên định và sự dẻo dai.
- Cúc (Hoa Cúc): Tượng trưng cho Mùa Thu. Hoa cúc vàng nở rộ vào mùa thu, mang vẻ đẹp bình dị, kín đáo nhưng thanh cao. Trong phong thủy, hoa cúc là biểu tượng của sự trường thọ, phúc lộc, sự an nhiên tự tại và khí chất điềm đạm, tránh xa những bon chen của đời thường.
- Tùng (Cây Tùng/Thông): Tượng trưng cho Mùa Đông. Cây tùng mọc trên những vách núi cao, chịu đựng sương gió, tuyết lạnh mà vẫn xanh tốt quanh năm. Tùng là biểu tượng của sự trường thọ, sức sống bền bỉ, sự vững chãi và khí phách hiên ngang, dám đương đầu với mọi thử thách, khó khăn.
Ngoài bộ Tùng – Cúc – Trúc – Mai, còn có các biến thể khác như Đào – Sen – Cúc – Mẫu Đơn hoặc các bộ tranh khắc họa phong cảnh bốn mùa đặc trưng.
Ý nghĩa phong thủy của tranh tứ quý
Khi treo trong nhà, bộ tranh Tứ Quý mang lại nhiều ý nghĩa phong thủy tốt đẹp:
- Sự sung túc và đầy đủ: Mang hình ảnh của cả bốn mùa vào nhà, tượng trưng cho sự trọn vẹn, no đủ, may mắn quanh năm.
- Sự tuần hoàn và vĩnh cửu: Tượng trưng cho sự vận động liên tục của tự nhiên, mang lại nguồn sinh khí mới mẻ, giúp gia đạo luôn phát triển, không bị tù túng.
- Cầu mong may mắn, trường thọ và thịnh vượng: Mỗi bức tranh đều mang một lời chúc tốt đẹp, khi kết hợp lại tạo thành một vật phẩm phong thủy mạnh mẽ, cầu mong sự bình an, sức khỏe và tài lộc cho tất cả các thành viên trong gia đình.
II. Hướng dẫn treo tranh tứ quý
Đây là phần quan trọng nhất, quyết định đến giá trị thẩm mỹ và phong thủy của bộ tranh. Việc treo tranh đúng cách cần tuân thủ 5 quy tắc “vàng” sau đây:
1. Treo đúng thứ tự
Đây là quy tắc tối quan trọng và tuyệt đối không được nhầm lẫn. Thứ tự của các bức tranh phải tuân theo vòng tuần hoàn tự nhiên của bốn mùa: Xuân → Hạ → Thu → Đông.
Có hai cách treo phổ biến, tùy thuộc vào thói quen đọc và quan niệm về bố cục:
- Cách 1: Treo từ phải sang trái (Cách treo truyền thống và chuẩn nhất): Theo cách đọc và viết Hán tự cổ, thứ tự sẽ được tính từ bên phải qua bên trái. Đây được xem là cách treo đúng chuẩn phong thủy nhất.
Thứ tự của các bức tranh phải tuân theo vòng tuần hoàn
Thứ tự: MAI (Xuân) – TRÚC (Hạ) – CÚC (Thu) – TÙNG (Đông).
Vị trí cụ thể (nhìn từ ngoài vào): Bức TÙNG sẽ ở ngoài cùng bên trái, tiếp đến là CÚC, TRÚC, và bức MAI sẽ ở ngoài cùng bên phải.
- Cách 2: Treo từ trái sang phải (Cách treo hiện đại): Theo thói quen đọc chữ quốc ngữ hiện nay, nhiều người cũng treo theo thứ tự từ trái qua phải. Cách này vẫn được chấp nhận về mặt thẩm mỹ hiện đại.
Thứ tự: MAI (Xuân) – TRÚC (Hạ) – CÚC (Thu) – TÙNG (Đông).
Vị trí cụ thể (nhìn từ ngoài vào): Bức MAI sẽ ở ngoài cùng bên trái, tiếp đến là TRÚC, CÚC, và bức TÙNG sẽ ở ngoài cùng bên phải.
Khuyến nghị: Dù treo theo cách nào, nguyên tắc bất biến là phải đảm bảo đúng vòng tuần hoàn Xuân → Hạ → Thu → Đông. Tuy nhiên, để đúng nhất theo các chuyên gia phong thủy, bạn nên ưu tiên treo theo cách truyền thống từ phải sang trái.
2. Vị trí treo phù hợp
Không phải không gian nào trong nhà cũng thích hợp để treo tranh Tứ Quý.
- Vị trí lý tưởng:
- Phòng khách: Đây là nơi tốt nhất để treo tranh Tứ Quý. Nên treo tranh trên bức tường chính, thường là phía sau bộ ghế sofa hoặc bức tường đối diện. Vị trí này không chỉ tạo điểm nhấn sang trọng cho không gian mà còn giúp thu hút vượng khí, may mắn vào nhà.
- Phòng làm việc, phòng đọc sách: Treo tranh Tứ Quý ở đây giúp tạo không gian thư thái, yên tĩnh, đồng thời nhắc nhở về những phẩm chất cao đẹp của người quân tử (chính trực, kiên định, khiêm tốn), hỗ trợ cho công việc và học tập.
- Cầu thang: Nếu khu vực cầu thang rộng rãi, đủ ánh sáng, việc treo tranh Tứ Quý theo chiều đi lên cũng là một ý tưởng hay, tượng trưng cho sự thăng tiến bốn mùa.
- Những nơi cần tránh:
- Phòng ngủ: Năng lượng của sự vận động bốn mùa và khí chất vươn lên của Tứ Quý có thể quá “động”, không phù hợp với không gian cần sự yên tĩnh tuyệt đối để nghỉ ngơi.
- Phòng thờ: Khu vực thờ cúng cần sự trang nghiêm, tập trung vào việc tưởng nhớ tổ tiên. Việc treo tranh trang trí ngay phía trên hoặc đối diện ban thờ được cho là không phù hợp, có thể làm mất đi sự tôn nghiêm.
- Phòng bếp, nhà vệ sinh: Đây là những nơi có độ ẩm cao, nhiều khói dầu hoặc uế khí, sẽ làm hỏng tranh và ảnh hưởng không tốt đến năng lượng của vật phẩm phong thủy.
3. Độ cao treo tranh lý tưởng
Để bộ tranh hài hòa với tầm mắt và không gian, độ cao treo tranh là rất quan trọng.
- Quy tắc chung: Tâm của cả bộ tranh (điểm chính giữa của 4 bức) nên ngang với tầm mắt của người xem, tức là cao khoảng 1,4m – 1,5m tính từ mặt sàn.
- Khi treo trên đồ nội thất (sofa, tủ…): Mép dưới của các bức tranh nên cách điểm cao nhất của đồ nội thất (ví dụ: lưng ghế sofa) một khoảng từ 15cm đến 25cm
4. Khoảng cách giữa các bức tranh
Sự nhất quán về khoảng cách sẽ tạo nên một tổng thể chuyên nghiệp và đẹp mắt.
- Khoảng cách giữa các bức tranh trong bộ Tứ Quý phải bằng nhau.
- Một khoảng cách hợp lý thường từ 5cm đến 10cm, tùy thuộc vào kích thước của tranh và độ rộng của bức tường. Tranh càng lớn thì khoảng cách có thể càng rộng.
5. Hướng treo tranh theo phong thủy
Theo Ngũ hành, bộ tranh Tứ Quý với hình ảnh chủ đạo là cây cối, hoa lá thuộc hành Mộc. Do đó, việc treo tranh ở các hướng tương sinh, tương hợp với hành Mộc sẽ giúp phát huy tối đa vượng khí.
- Các hướng tốt nhất:
- Hướng Nam (hành Hỏa): Theo Ngũ hành, Mộc sinh Hỏa. Treo tranh ở hướng này mang ý nghĩa tương sinh, giúp gia đình phát triển, danh tiếng vang xa.
- Hướng Đông và Đông Nam (hành Mộc): Đây là hai hướng bản mệnh của hành Mộc. Treo tranh ở đây sẽ giúp tăng cường năng lượng Mộc, mang lại sự phát triển, may mắn và sức khỏe.
- Hướng cần tránh:
- Hướng Tây và Tây Bắc (hành Kim): Theo Ngũ hành, Kim khắc Mộc. Treo tranh Tứ Quý ở các hướng này được cho là không tốt, có thể cản trở sự phát triển và may mắn.
Tranh Tứ Quý không chỉ là một vật phẩm trang trí đơn thuần mà còn là một biểu tượng văn hóa sâu sắc, chứa đựng những triết lý nhân sinh và giá trị phong thủy tốt đẹp. Việc hiểu rõ tranh tứ quý là gì và nắm vững tranh tứ quý treo thế nào là đúng sẽ giúp bạn không chỉ làm đẹp cho không gian sống mà còn góp phần mang lại sự bình an, may mắn và thịnh vượng cho gia đạo.
